Czy bankowi należy się wynagrodzenie za korzystanie z kapitału?

Od czasu, gdy frankowicze zaczęli pozywać banki, roszcząc prawo do unieważnienia umowy kredytowej, te szukały sposobu, by przedłużyć proces, uniknąć przegranej sprawy, a nawet zyskać dodatkowe opłaty od frankowiczów. Jednym z takich pomysłów było roszczenie banków o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału. Jak uzasadniały swoje roszczenie banki i jaki jest wyrok TSUE w tej sprawie?

Wynagrodzenie dla banku o bezumowne korzystanie z kapitału

Banki zaczęły wychodzić z roszczeniem o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z pożyczonego kredytobiorcom kapitału, gdy coraz więcej frankowiczów zaczęło składać pozwy i wygrywać procesy. Swoje roszczenie argumentowały tym, że w przypadku orzeczenia o nieważnie zawartej umowie, która z punktu widzenia prawnego nie obowiązywała, kredytobiorca nie miał prawa do korzystania z użyczonego kapitału. Z jednej strony banki próbowały więc zarobić na kredycie, który został unieważniony przez sąd, a z drugiej powstrzymać innych klientów przed składaniem pozwów.

Nie może bowiem budzić wątpliwości, że twierdzenia banków o rzekomo przysługujących bankom roszczeniach o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału były „straszakiem”, który skutecznie powstrzymywał kredytobiorców przed wystąpieniem na drogę postępowania sądowego. Kredytobiorcy obawiali się, że nawet jeśli wygrają sprawę o unieważnienie umowy, to potem i tak mogą zostać pozwani przez bank o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału, co finalnie może skończyć się tym, że spędzą kilka lat w sądach, a ostatecznie nie przyniesie im to żadnej korzyści. By wzmocnić psychologiczny efekt zastraszenia (a także by przerwać bieg przedawnienia roszczeń) niektóre banki faktycznie zaczęły składać pozwy o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału.

Wyrok TSUE dotyczący wynagrodzenia dla banku za korzystanie z kapitału

Roszczenie banków zaczęły budzić wątpliwości natury prawnej, dlatego do TSUE zostało skierowane pytanie prejudycjalne – czy bankom należy się wynagrodzenie za korzystanie z kapitału? 15 czerwca 2023 roku wydano orzeczenie, zgodnie z którym bankom nie należy się wynagrodzenie za korzystanie z kapitału. TSUE przyznało, że chociaż dyrektywa 93/13 nie precyzuje skutków nieważności umowy, to jednak sądy krajowe, unieważniając umowę kredytową, powinny przywracać status sprzed jej podpisania. Oznacza to, że bankom nie należy się wynagrodzenie za korzystanie z kapitału. Ponadto TSUE zauważył, że kredytobiorcom przysługuje prawo do roszczeń o rekompensatę za bezumowne korzystanie z odsetek i innych kosztów kredytu, które kredytobiorcy płacili bankom.

Osoby, które planują złożyć pozew, by móc unieważnić swoje kredyty frankowe Głogów, mogą więc być spokojne – nie poniosą kosztów, którymi od miesięcy banki straszyły swoich klientów.