Odrzucenie spadku – jak skutecznie odrzucić spadek?

Prawo dziedziczenia dopuszcza możliwość nieprzyjęcia przez spadkobiercę spadku. Spadkobiercy najczęściej nie przyjmują prawo i obowiązków, odrzucając spadek po śmierci spadkodawcy. Na czym polega odrzucenie spadku, jak skutecznie odrzucić spadek i w jakim czasie można odrzucić spadek?

Odrzucenie spadku po śmierci spadkodawcy

Odrzucenie spadku jest instytucją prawną, z której mogą skorzystać zarówno spadkobiercy z mocy ustawy (zstępni spadkodawcy i pozostali ustawowi spadkobiercy), jak i spadkobiercy zapisani w testamencie. Osoby, które widnieją w testamencie, mogą odrzucić spadek przysługujący im na mocy testamentu, a przyjąć spadek, do którego mają prawa na mocy ustawy. Na to rozwiązanie decydują się osoby, które dziedziczą majątek spadkodawcy na mocy ustawy, a w testamencie zostały wskazane warunki, po których spełnieniu przysługuje im prawo do dziedziczenia.

Na odrzucenie spadku najczęściej decydują się osoby świadome długów spadkodawcy – szczególnie, jeśli dług przekracza wartość aktywów. Od 2015 roku spadkobiercy są chronieni przez prawo i w przypadku niezłożenia wniosku o odrzucenie spadku, spadek przyjmują jedynie z dobrodziejstwem inwentarza – spadkobierca nie jest obciążany długami, które przewyższają kwotę aktywów i w najgorszym wypadku nie otrzymuje ze spadku żadnych aktywów. Jednak przyjęcie długów po spadkodawcy wiąże się z koniecznością dopełniania dodatkowych formalności w bankach i u innych wierzycieli. Niekiedy odrzucenie spadku jest łatwym sposobem na „przekazanie” spadku po zmarłym swoim dzieciom, bez konieczności wręczania darowizny.

Oświadczenie w sądzie czy akt notarialny? Jak odrzucić spadek?

Odrzucenie spadku możliwe jest na dwa sposoby. Pierwszym z nich jest spisanie aktu notarialnego u notariusza. Jest to sposób szybszy i wymagający jednej wizyty u notariusza. Należy pamiętać, że odrzucenie spadku staje się skuteczne wyłącznie na mocy aktu notarialnego – spisany przez spadkobiercę wniosek z podpisem notariusze nie będzie wiążący. Drugim sposobem na odrzucenie spadku jest złożenie oświadczenie w sądzie rejonowym – taka procedura trwa nieco dłużej. Po skutecznym odrzuceniu spadku w sądzie, warto poprosić w sekretariacie o wydanie odpisu protokołu. Spadek w imieniu niepełnoletnich dzieci odrzucają prawni opiekunowie za zgodą sądu rodzinnego.

Po odrzuceniu spadku prawa i obowiązki spadkobiercy otrzymują kolejni ustawowi spadkobiercy – wnuki, rodzice spadkodawcy, jego rodzeństwo, bratankowie, siostrzeńcy, dziadkom i pasierbom. Jeśli wszyscy spadkobiercy się odpiszą, spadek przechodzi na rzecz gminy, w której ostatnio zamieszkiwał zmarły lub na rzecz Skarbu Państwa.

Na odrzucenie spadku ustawowi spadkobiercy oraz spadkobiercy wskazani w testamencie mają 6 miesięcy od śmierci spadkodawcy lub od momentu, w który spadkodawcy dowiedzieli się o jego śmierci. W tym drugim przypadku należy udowodnić w sądzie, że informacja o śmierci spadkodawcy dotarła z późnieniem. Odrzucenie spadku jest nieodwołalne, chyba że oświadczenie zostało złożone pod groźbą lub z innej, niezgodnej z prawem przyczyny. Dlatego decyzję o odrzucenie spadku warto skonsultować z radcą prawnym, który wskaże inne możliwości dotyczące przyjęcia lub odrzucenia praw i obowiązków spadkobiercy i doradzi najkorzystniejszą z nich. Osobom odrzucającym spadek nie przysługuje prawo do zachowku.