Otaczające nas przedmioty i konstrukcje składają się z przeróżnych materiałów, mniej lub bardziej naturalnych. Szkło, drewno, kamień, tworzywa sztuczne – długo można by wymieniać. Aktualnie najczęściej wspomina się o plastiku, głównie ze względu na jego wszechobecność i kłopoty w utylizacji.
Niewiele osób dostrzega, jak niezwykle istotna jest stal i jaką rolę odgrywa w naszym świecie. Rozejrzyjcie się wokół siebie dokładnie. Z pewnością dostrzeżecie, jak wiele elementów, przedmiotów, konstrukcji budynków, mosty, torowiska i wiele innych obiektów budowlanych nie powstałoby, gdyby nie stal. Oczywiście sama stal byłaby bezużyteczna, gdybyśmy nie posiadali wiedzy o jej wykorzystaniu. W naszym kompendium wiedzy postanowiliśmy opisać czym jest stal, jakie są jej rodzaje i jakie wykorzystanie mają one w praktyce. Ten niezwykle obszerny temat postanowiliśmy rozpocząć od ogólnego omówienia czym jest stal i jakie są jej rodzaje – biorąc pod uwagę różne klasyfikacje.
Co to jest stal i z czego się składa?
Zacznijmy od przypomnienia czym jest stal. Według definicji stal jest stopem żelaza z węglem, który został poddany obróbce plastycznej. Stal jest również obrabialna cieplnie. Ważną cechą stali jest zawartość węgla nieprzekraczająca 2,11%. Najczęstszą postacią pod jaką występuje węgiel w stali jest perlit, czyli naprzemiennie ułożone płytki ferrytu i cementytu. W momencie gdy mamy do czynienia ze stalą o wyższej zawartości węgla, wówczas cementyt występuje w postaci kulkowej otoczony przez ziarna ferrytu.
Oczywiście stal zawiera w swoim składzie również inne składniki poza żelazem i węglem. Składniki te możemy podzielić na pożądane i niepożądane składniki stopowe. Do składników stopowych pożądanych zaliczamy między innymi:
- chrom
- nikiel
- mangan
- tytan
- wolfram
W stali można spotkać też pierwiastki niebędące metalami, takie składniki stopowe uważane są za zanieczyszczenia stali. Najczęściej występującymi pierwiastkami są siarka, azot, tlen, a także wtrącenia niemetaliczne (tlenki siarki, tlenki fosforu).
Stal a Polska Norma PN-EN 10020:2003
Rodzaje stali zostały także zdefiniowane w ramach ustalenia Polskiej Normy PN-EN 10020:2003. Według tej normy za stal uznaje się stop, który masowo zawiera więcej żelaza niż jakiegokolwiek innego pierwiastka. Przy tym zawartość węgla nie powinna przekraczać 2%. Wyjątkiem są niektóre stale chromowe, w przypadku których dopuszcza się zawartość węgla wyższą niż 2%. To pozwala w klarowny sposób odróżnić stal od żeliwa.
Jeśli macie więcej pytań o szczegóły dotyczące stali, jej zastosowania, najlepiej skontaktujcie się z firmą VIRGAMET, największym importerem, eksporterem i dystrybutorem stali w Polsce.
0 komentarzy
