Zmiany w prawie spadkowym – jak zmiany w dziedziczeniu w 2023 roku zwiększają ochronę spadkobierców?

W 2023 roku wprowadzono dużo ważnych zmian w zakresie prawa spadkowego. Ustawa z 28 lipca, która weszła w życia 15 listopada 2023 roku, reguluje kwestie dotyczące spadkobierców ustawowych, wydziedziczenia oraz ułatwia odrzucenie spadku przez rodziców nieletniego spadkobiercy. Jakie najważniejsze zmiany w dziedziczeniu w 2023 roku weszły w życie i co one oznaczają?

Zawężenie kręgu ustawowych spadkobierców

Pierwszą ważną zmianą w dziedziczeniu w 2023 roku jest zawężenie kręgu osób, którym spadek przysługuje w ramach obowiązującego prawa. Dotychczas krąg osób uprawnionych do spadku był bardzo szeroki, obecnie spadkobierców ustawowych jest mniej – z tego kręgu wyeliminowano ciotecznych i stryjecznych wnuków spadkodawcy oraz dalszych krewnych. Spadek dziedziczą małżonek, zstępni (dzieci i wnukowie), rodzice i dziadki oraz dzieci dziadków, czyli ciocie i wujkowie.

Zmiana taka, choć krytykowana przez część społeczeństwa, jest tak naprawdę dużym ułatwieniem – skróci czas poszukiwań członków rodziny z prawem do dziedziczenia. Ponadto przepisy zostały dostosowane do realnych relacji rodzinnych.

Zmiany w prawie spadkowym 2023 – więcej przesłanek do wydziedziczenia

Aby móc skutecznie wydziedziczyć członków rodziny, należy wykazać jedną ze wskazanych w prawie przesłanek. Ze względu na ochronę interesów spadkobierców, katalog ten jest zamknięty, jednak prawnicy zgodnie wskazywali, że brakowało w nim przesłanki o niepłaceniu alimentów oraz o uporczywym uchylaniu się od obowiązku opieki rodziców, rodziców zastępczych, dzieci i prawnych opiekunów. Obecnie w obu przypadkach spadkodawca będzie mógł skutecznie wydziedziczyć członków rodziny, którzy nie wypełniają wskazanych obowiązków alimentacyjnych i opiekuńczych. Podkreślić należy, że nie wskazano, o jakie alimenty chodzi – dotyczy to więc alimentów na dzieci, alimentów na dorosłe dzieci czy alimentów na rodziców.

Zmiany w dziedziczeniu w 2023 – co jeszcze się zmieniło w prawie spadkowym?

Do najważniejszych zmian w dziedziczeniu w 2023 roku należy także zaliczyć te, dotyczące odrzucenia spadku przez rodziców w imieniu niepełnoletnich dzieci. Dotychczas obowiązywał 6-miesięczny okres, w którym można było odrzucić spadek w imieniu dziecka, jednak było to możliwe dopiero po uzyskaniu zgody na taką czynność prawną przez sąd rodzinny. Po zmianach 6-miesięczny okres zostaje przerwany już w chwili złożenia wniosku do sądu o przyjęcie lub odrzucenie spadku. Termin też zostaje zawieszony, gdy wymagane jest zezwolenie sądu. Po nowelizacji prawa takie pozwolenie nie będzie potrzebne, jeśli spadek w imieniu niepełnoletniego dziecka odrzucać będzie rodzic, mający zgodę drugiego rodzica lub oboje rodzice wspólnie.

To tylko najważniejsze zmiany w dziedziczeniu w 2023 roku. Ich celem jest skrócenie postępowań sądowych oraz większa ochrona spadkobierców. Radca prawny Kielce udziela porad w przypadku niejasności względem nowelizacji i obowiązujących przepisów prawa. Obecnie oczekujemy na zmianie w prawie w zakresie testamentów – o wszystkich zmianach w prawie spadkowym będzie informować na bieżąco.

Fot. Shutterstock.